Macallin Tuke

Cabdullahi Xassan Salah-oo bahda isboortiga ay ugu yeeraan Macallin Tuke- ayay taariikhdu xusaysaa inuu ka mid ahaa cayaaryahannadii iyo tababarayaashii ugu qiimaha badnaa ee soo mara cayaaraha kubbadda Cagta ee dalkeena Soomaaliya. 15kii Sanno ee uu cayaartooyga ahaa wuxuu ku guuleystay 6 horyaal, sidoo kale waxaa uu ahaa tababare ay aad uga muuqatay aqoontiisa cayaaryahannadii uu soo barbariyay ama uu gacanta ku soo dhigay. Sida taariikhdu xusayso marka laga hadlayo cayaarta kubbadda cagta ee Soomaaliya, Macallinn Tuke waxaa uu ka mid ahaa cayaaryahannadii ama halyeeyadii ugu horreeyay ee magaca Soomaaliyeed gaarsiiya Afrika.
Macallin Tuke waxaa uu ka mid ahaa tiirarka ay ku dhaaran jireen Kooxihii uu u soo cayaaray sid: Iskuraran, Gadiidka iyo Jeenyo oo uu kaalin wayn uga jiray, sidoo kalena waxaa uu ahaa xubin muhiim ah oo ka tirsanaa xulka qaranka. Ka dib markuu ka fadhiistay cayaaaraha Macallin Tuke waxaa uu u wareegay dhanka tababaranimada, waxaana uu ahaa tababare aqoontiisu aad u sarreysay , guulo badanna u horseeday kooxihii uu tababare u soo noqday sida: Jeenyo, Waxool, Gadiidka, Gobolada Banadir, Marka iyo Burwo.

Cabdullahi Xassan Salah (Tuke) wuxuu ku dhashay magalada Muqdishu xaafadda Iskuraran. Yarantiisu wuxuu jeclaa kubadda cagta.
1953 Ayuu markii ugu horeeysay u cayaaray kooxda Xamar Weyne oo aheyd koox ka tirsan heerka 3aad (Seria C). Sannadkani kooxdiisu waxey ku guulesteen koobka,waxeyna u gudbeen heerka labaad (Seria B).

1953 dhamaakeed ayuu u gudbay kooxda Iskuraran oo ka tirsaney kooxaha heerka labaad (SeriaB).

1953/54 Ayey kooxdiisa Iskuraran ku guulesay horyaalka qeyba labaad(SeriaB). Xafladii gudoonsiinta horyaalka, ayey cayaar saaxiibtinimo ah la ciyareen kooxda Booliska oo iyadu heysatay horyaalka qeybta 1aad(Seria A). Ciyaartaasi waxaa 4 iyo 1 ku guulestay kooxda Iskuraran. Arrintaa iyad ah waxey keentay in cayaartooydii Iskuraran ay kal qaataan kooxihii heerka 1aad(SeriaA).Kooxda Gadiidka oo markaa la oran jiray Deebow (Autoparco)waxey qadatay 4 ciyaartooy oo kala ahaa: Tuke, Abdalla Saalim, Shariif Saalah, iyo Shangole.
Intii uu u ciyaarayey kooxda Gaadiidka wuxuu ku guulestay 3 horyaal Sannadihii 1954/55,1955/56, iyo 1956/57.

1957 Tuke wuxuu u gudbay kooxda Jeenyo, oo waqtigaa lagu magacaabi Jiray P.W.D (LLPP)wuxuuna kooxdani u cayaaray ilaa iyo sannadkii 1968. Muddadii uu kooxdani u cayaarayey wuxuu ku guulestay 3 horyaal kale sannadihii: 1959/60,1960/61, iyo 1961/62. Sidaa ayuu Tuke ku noqday Cayaartooyga keliya Soomaaliyeed oo ku guulestso 6 horyaal intuu uu cayaaraha ku jiray.

1968 Ayuu Tuke cayaaraha ka fariistay.
1969 Wuxuu tababare ku xigeen u noqday kooxda Jeenyo.
1970 Ayey kooxdiisu cayaar u aaday waddanka Ethiopia isagoo ahaa tabare ku xigeen.
1972 Tuke wuxuu qaatatay Shahaadada Tabarenimada , kadib markii uu ka qeybgalay Tababar loo furay Tababreyaasha Soomaaliyeed ee kubadda cagta, waxaana Macallin ka ahaa Signor Voltaggio, oo ahaa tababare Talyaani ah, kana socday Coversciano, Italia
1972 Dhexdeedi ayuu ka mid noqday Guddiga Kooxda Jeenyo, islamarkaana waxaa loo magacaabay Tababaraha Gobolka Banadir.
Tartanka cayaaraha Gobolada ee sanandaasi oo ahaa kii ugu horeeyey, kooxdiisa Banadir ayaa ku guuleysaty.

1974 Waxaa waddanka yimid Mr.Karama, oo ka socday FIFA ahaana tababarihii kooxda Bayer Munich ee wadanka Germalka, si uu tababreyaasha Africa u siiyo tababar. Halkaasi ayuuna Macallin Tuke ku qaatay Shahaadadii FIFA ee tababarenimada.
1975 Horanteedi Tuke wuxuu qaatay Shahaadada Garsoorenimanda, kadib markii uu ka qeybgalay tababar loo furay garsooreyaasha. Tababarkaasi waxey ku wada jireen Garsooreyaasha ay ka mid yihiin Maxamed Farah, Bashiir Goobe iyo kuwa kale.

1975 Dhexdeedi waxaa loo magacaabay in uu garsoore ka noqdo cayaaraha Gobolada ee ka dhacay Baydhaba iyo Muqdisho.

1976 Ayaa loo magacaabay Tababaraha kooxda Jeenyo.Sidaa ayuu isaga dhaafay Garsoorenimada.
Intii u dhaxeysay 1972 ilaa iyo 1983 Wuxuu kooxda Jeenyo u ahaa Tababre ama wuxuu ka mid ahaa Guddiga Farsamada.

1984 Dhamadkeed ayaa loo magacaabay Tababaha koocda Waxool , wuxuuna ku guulesta koobka General Da'uud.
Isla sannadka waxey ka qeybgaleen cayaaraha kobka kooxaha Africa, waxeyna wada cayareen koox ka socotay waddank Brundi. Cayaartii lagu cayaaray Brundi waxaa loogu badiyey 3:1. Cayaartii Muqdisho ka dhacdayna Waxool ayaa 2:0 ku guuleysaty. Wareegi labaad iyagaa u soo baxay, laakinse dhibicii ayaa laga qaaday, sababtoo ah waxaa u cayaaray Karaama Dhegey oo qabay ganaxnaa, isagoo la siiyey warqadda cas (Red Card), cayaartii taa ka horysay.

1986 ilaa iyo 1990 Macllin Tuke wuxuu ahaa Tababareihii u kooxda Gaadiidka. Muddadii uu tabaraha u ahaana waxey kooxdiisa ku guuleysatay horyaal iyo koob General Da'uud.

1990 Tuke wuxuu qaataya Shahaadada tabarenimada Ururka Midowga Africk, kadib markii uu soo dhameestay tababar ay si wada jir ah u fureen macallimiin ka sockd Ururka ,unad kal dhashay waddamada Sudan iyoMasar, iyo macallin ka socday G8 una dhashay waddanka Germalka

Isku soo wada duuboo Macallin Tuke, Maamulkii iyo Tababarenimadii kooxaha heerka kowaad(SeriaA), waxaa u dheeraaa isagoo Tababare u soo noqday Gobolada ay ka mid yihiin Banadir 5 Sanno kuna guulestay 2 sanno ciyaaraha gobolada. laban wuxuu yimid Finalka. Gobolka Marka 3 sanno ayuu Macallin u ahaa wuxuu ku guulestay hal sanno ,midna wuxuu u soo gudbay finalka.Gobolka Burco hal sanno ayuu Macallin u noqday waxeyn yimadeen Finalka, iyagoo la cayaaray Kismaayo cayaarta Finalka Seddax jeer, waayo labadii hore wey kal badin wayeen.

Macallin Tuke hadder wuxuu degan yahay magaalada Toronto, waddanka Canada, wuxuuna weli ku dhex jiraa Sportiga, isagoo ka mid ah assaaseyaashii Ururka la yiraahdo Somali Sports and Cultural Association (Sosca).

By Busuri.